ก่อนเริ่มจ้างผู้รับเหมาช่วง ผู้รับเหมาต้องรู้อะไรบ้าง

งานรับเหมาก่อสร้างถือเป็นงานชิ้นใหญ่ประกอบด้วยทีมงานผู้ปฏิบัติวิชาชีพหลากหลายแขนง เช่น งานโครงสร้างวิศวกรรม งานสถาปัตยกรรม งานระบบสุขาภิบาล งานภูมิทัศน์ งานระบบไฟ-น้ำ ฯลฯ บ่อยครั้งผู้รับเหมาชั้นต้น (ผู้รับเหมา) ต้องหาช่างหรือทีมงานจากบริษัทอื่นเพิ่ม เพื่อเข้ามาช่วยงานในตำแหน่ง “ ผู้รับเหมาช่วง ” ดำเนินงานในส่วนต่าง ๆ ที่ได้รับจากผู้ว่าจ้าง ทั้งในรูปแบบการแบ่งงานบางส่วนหรือการรับผิดชอบงานทั้งหมด แต่จะมีสิ่งไหนที่ผู้รับเหมาควรทราบก่อนเริ่มจ้างงานผู้รับเหมาช่วง สาระสังหา เขียนบทความนี้เพื่อแชร์ความรู้เรื่องกฎหมายแรงงาน สร้างความเข้าใจและให้ความสำคัญในเรื่องการทำสัญญาว่าจ้าง เพื่อปกป้องสิทธิของผู้รับเหมาเอง แล้วยังถือเป็นการกำหนดขอบเขตงานที่ชัดเจนให้ผู้รับเหมาช่วงอีกด้วย

‘ผู้รับเหมาชั้นต้น’ และ ‘ผู้รับเหมาช่วง’ คือใคร

ผู้รับเหมาหรือผู้รับเหมาชั้นต้น คือ ผู้ซึ่งทำสัญญากับผู้ว่าจ้าง ตกลงดำเนินงานทั้งหมดหรือเพียงบางส่วนของงานใด ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายจนบรรลุประโยชน์ของผู้ว่าจ้าง

ผู้รับเหมาช่วง คือ ผู้ซึ่งทำสัญญากับผู้รับเหมาชั้นต้น โดยรับจะดำเนินงานทั้งหมดหรือบางส่วนของงานใดในความรับผิดชอบของผู้รับเหมาชั้นต้น เพื่อประโยชน์แก่ผู้ว่าจ้าง รวมถึงผู้ใดก็ตามที่ทำสัญญาร่วมกับผู้รับเหมาช่วงเพื่อรับงานในความรับผิดชอบต่อ ทั้งนี้ ไม่ว่าจะรับเหมากันกี่ช่วงก็ตาม (พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 5 วรรด 3)

ช่างรับเหมาก่อสร้างต้องรู้อะไรบ้าง ก่อนจ้างงานผู้รับเหมาช่วง ?

1. กำหนดขอบเขตงานจากงานที่ต้องการแบ่งให้ผู้รับเหมาช่วงเป็นผู้ดำเนินการรับผิดชอบต่อ โดยยึดตามงานหลักที่ได้รับมอบหมายจากผู้ว่าจ้าง
2. นื่องจากผู้รับเหมามีการเซ็นสัญญากับผู้ว่าจ้าง ทำให้มีตำแหน่งเสมือนเป็นนายจ้างของผู้รับเหมาช่วง ต้องรับภาระจัดการกำหนดค่าจ้าง การจ่ายเงินงวด รวมถึงการเบิกเงินตามงวดให้ชัดเจน 
3. กำหนดระยะเวลาการทำงานของผู้รับเหมาช่วงให้ชัดเจน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความล่าช้า ที่อาจส่งผลกระทบมายังผู้รับเหมาชั้นต้นเอง
4. ผู้รับเหมาและผู้รับเหมาช่วงต้องรับผิดชอบในผลของงานร่วมกัน 
5. จัดทำสัญญาว่าจ้าง โดยมีการระบุรายละเอียด ขอบเขตงาน ภาระหน้าที่และกำหนดระยะเวลางานอย่างละเอียด ทั้งนี้เพื่อเป็นการป้องกันการเกิดปัญหาในภายหลัง ถ้าหากไม่มีการทำสัญญา ผู้รับเหมาจะกลายเป็นผู้ผูกพันสัญญากับผู้ว่าจ้างหรือเจ้าของงานอยู่เพียงฝ่ายเดียว

การจ้างงานผู้รับจ้างช่วงต้องได้รับการอนุมัติจากผู้ว่าจ้างก่อนเป็นลายลักษณ์อักษร

การทำสัญญารับจ้างก่อสร้างมักมีการระบุชัดเจนเสมอว่า เมื่อไหร่ก็ตามที่ผู้รับเหมาชั้นต้นต้องการแบ่งงานบางส่วนให้ผู้รับเหมาช่วงทำ จำเป็นต้องได้รับการอนุมัติจากผู้ว่าจ้างก่อนเป็นลายลักษณ์อักษร ถ้าหากผู้รับเหมาไม่ได้ปฏิบัติตามขั้นตอนการขออนุญาตจ้างงานผู้อื่น จะถือว่าเป็นการทำผิดสัญญาทันที มีการกำหนดให้ชดใช้ค่าเสียหายแก่ผู้จ้าง ซึ่งผู้จ้างก็สามารถยกเลิกการทำสัญญาได้เสมอ เป็นเหตุการณ์เสมือนการจ้างงานเองโดยภาระการ ที่อาจส่งผลกระทบต่องานนั่นเอง

ในกรณีที่ผู้จ้างงานรับรู้ถึงการทำผิดสัญญาของผู้รับเหมาเช่นกรณีข้างต้น แต่ไม่มีการสอบถาม ทักท้วง หรือบอกเลิกสัญญาใด ๆ กลับเลือกที่จะปล่อยให้ทั้ง ผู้รับเหมาชั้นต้น และ ผู้รับเหมาช่วง ปฏิบัติงานต่อไปจนเสร็จ แล้วหลังจากนั้นจึงยกเรื่องการผิดสัญญามาเป็นข้ออ้างเพื่อหลีกเลี่ยงการจ่ายค่าจ้างที่ค้างชำระ หากเป็นเช่นนี้ ผู้ว่าจ้างไม่มีสิทธิในการปฏิเสธการจ่ายเงิน ถือว่าผู้จ้างได้สละสิทธิการเรียกร้องครั้งนี้ไปแล้ว

เมื่อรู้แบบนี้แล้ว ใครทำอาชีพผู้รับเหมาก็ต้องเตรียมความพร้อมของตนเองในการดูแล ควบคุม รับผิดชอบในเรื่องของค่าตอบแทนต่าง ๆ ของผู้รับเหมาช่วง และที่สำคัญควรหลีกเลี่ยงการทำสัญญาปากเปล่าเพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในภายหลังได้ ทั้งนี้ก็เพื่อเป็นการรักษาสิทธิของตัวผู้รับเหมาเอง ซึ่งทำสัญญาไว้ก็ไม่เสียหายอะไร อีกทั้งยังเกิดความสบายใจต่อทุก ๆ ฝ่ายอีกด้วย ไม่พลาดบทความสาระดี ๆ แบบนี้ ติดตามที่นี่ สาระอสังหา